Resumen

Cuatro vocales

གི་གུ་	ཞབས་ཀྱུ་	འགྲེང་བུ་	ན་རོ་
ི	ུ	ེ	ོ
ཨི་	ཨུ་	ཨེ་	ཨོ
i	u	e	o

Alfabeto

Fonética en español

Tabla tradicional

Col 1	Col 2	Col 3	Col 4
[ka] A (ka) ཀ་	[k^ha] A (kha) ཁ་	[k^ha] B (ga) ག་	[nga] B (nga) ང་
[ca] A (cha) ཅ་	[c^ha] A (cha) ཆ་	[c^ha] B (cha) ཇ་	[nya] B (ña) ཉ་
[ta] B (ta) ཏ་	[t^ha] A (tha) ཐ་	[t^ha] B (da) ད་	[na] B (na) ན་
[pa] A (pa) པ་	[p^ha] A (pa) ཕ་	[p^ha] B (ba) བ་	[ma] B (ma) མ་
[tsa] A (tsa) ཙ་	[ts^ha] A (tsa) ཚ་	[ts^ha] B (dza) ཛ་	[wa] B (wa) ཝ་
[sha] B (shya) ཞ་	[sa] B (za) ཟ་	[a] B (a) འ་	[ya] B (ya) ཡ་
[ra] B (ra) ར་	[la] B (la) ལ་	[sha] A (sha) ཤ་	[sa] A (sa) ས་
[ha] A (ha) ཧ་	[a] A (a) ཨ་	ི (i) ུ (u) ེ (e) ོ (o)

Tabla separada por puntos y características de articulación

	labiales	alveolares	postalveolares	velares/glotales
no aspiradas	p པ^A	t ཏ^A		k ཀ^A
aspiradas	p^h ཕ^A བ^B	t^h ཐ^A ད^B		k^h ཁ^A ག^B
fricativas		s ས^A ཟ^B	s^h ཤ^A ཞ^B	^h ཧ^A
no aspiradas fricativas		ts ཙ^A	c ཅ^A
aspiradas fricativas		ts^h ཚ^A ཛ^B	c^h ཆ^A ཇ^B
nasales	m མ^B	n ན^B	ñ ཉ^B	ng ང^B
líquidas		l ལ^B	r ར^B
aproximantes			y ཡ^B	w ཝ^B

Nombre	Partículas
མགོ་ཅན་གསུམ་ Tres superíndices	ར་ ལ་ ས་
འདོགས་ཅན་བཞི་ Cuatro subíndices	ཡ་ ར་ ལ་ ཝ་
སྔོན་འཇུག་ལྔ་ Cinco prefijos	ག་ ད་ བ་ མ་ འ་
རྗེས་འཇུག་བཅུ་ Diez sufijos	ག་ ང་ ད་ ན་ བ་ མ་ འ་ ར་ ལ་ ས་
ཡང་འཇུག་གཉིས་ Dos posufijos	ད་ ས་

Casos gramaticales

Nombre	Partícula 🠚 después de sufijo
མིང་ཙམ། I. Nominativo	No usa partículas. En ocaciones ནི་ es añadido para dar enfasis
ལས་སུ་བྱ་བའི་སྒྲ II. Acusativo	སུ་ 🠚 ས་ ཏུ་ 🠚 ག་ བ་ y posufijos ད་ དུ་ 🠚 ང་ ད་ ན་ མ་ ར་ ལ་ ར་ རུ་ 🠚 unidos a sílabas sin sujifos o después de འ་ ལ་ 🠚 en cualquier situación
བྱེད་སྒྲ III. Agentivo	གིས་ 🠚 ག་ ང་ ཀྱིས་ 🠚 ད་ བ་ ས་ གྱིས་ 🠚 ན་ མ་ ར་ ལ་ འིས་ 🠚 འ་ o no sufijo ཡིས་ 🠚 para completar versos
དགོས་ཆེད་ཀྱི་སྒྲ IV. Beneficio y propósito	སུ་ 🠚 ས་ ཏུ་ 🠚 ག་ བ་ y posufijos ད་ དུ་ 🠚 ང་ ད་ ན་ མ་ ར་ ལ་ ར་ རུ་ 🠚 unidos a sílabas sin sujifos o después de འ་ ལ་ 🠚 en cualquier situación
འབྱུང་ཁུངས་དང་བོད་སྒྲ V. Originativo	ནས་ ལས་
འབྲེལ་བའི་སྒྲ VI. Conectivo	གི་ 🠚 ཀྱི་ གྱི་ འི་ ཡི་ གི་ 🠚 ག་ ང་ ཀྱི་ 🠚 ད་ བ་ ས་ གྱི་ 🠚 ན་ མ་ ར་ ལ་ འི་ 🠚 འ་ o no sufijo ཡི་ 🠚 para completar versos
རྟེན་གནས་ཀྱི་སྒྲ VII. Locativo	སུ་ 🠚 ས་ ཏུ་ 🠚 ག་ བ་ y posufijos ད་ དུ་ 🠚 ང་ ད་ ན་ མ་ ར་ ལ་ ར་ རུ་ 🠚 unidos a sílabas sin sujifos o después de འ་ ལ་ 🠚 en cualquier situación
བོད་སྒྲ VIII. Vocativo	ཀྭ་ཡེ་ ཀྱེ་ ཀྱེ་མ་ ཝ་ཡེ་ ཨ་ཧོ་ ཨ་ལ་ལ་ ཨེ་མ་ཧོ

Verbos

I.	NOMINATIVO-NOMINATIVO nominativo: ninguna / ནི་
		བུམ་པ་མི་རྟག་པ་ཡིན། El jarrón es impermanente
II.	NOMINATIVO-LOCATIVO nominativo: ninguna / ནི་ locativo: སུ་ ར་ རུ་ དུ་ ན་ ལ་ ཏུ་
	2.1 verbos de existencia	རི་རྣམས་བོད་ལ་ཡོད། Las montañas existen en el Tíbet
	2.2 verbos de vivir	ཁོང་ཡུལ་དེ་ལ་བསྡེད། Él vivió en esa área
	2.3 verbos de dependencia	འབྲས་བུ་རྒྱུ་ལ་བརྟེན། Los efectos dependen de las causas
	2.4 verbos de expresar actitudes	སྟོན་པ་ཐབས་ལ་མཁས། El maestro es hábil en los métodos
III.	NOMINATIVO-ACUSATIVO nominativo: ninguna / ནི་ acusativo: སུ་ ར་ རུ་ དུ་ ན་ ལ་ ཏུ་
	3.1 verbos de movimiento	རྭ་ཟམ་པར་འགྲོ La cabra camina sobre el puente
	3.2 verbos de acción nominativa	འོད་ཟེར་རང་ལ་ཐིམ Los rayos de luz se disuelven en mí
	3.3 verbos retóricos	དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་ཚན་པ་ཚད་མར་མི་རུང་། Un poder sensorial físico no es adecuado como cognición válida
IV.	NOMINATIVO-SINTÁCTICO nominativo: ninguna / ནི་ sintáctico: ལས་ དང་ གིས་ གྱིས་ ཀྱིས་ འིས་ ཡིས་ _ས་
	4.1 verbos separativos	རང་ཉིད་འཁོར་བ་ལས་ཐར། Ellos mismos están libres de la existencia cíclica
	4.2 verbos de ausencia y contención	ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། Todos los fenómenos son vacuos de naturaleza propia
	4.3 verbos conjuntivos	ང་རང་མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད Nos encontramos con lo desagradable
	4.4 verbos disyuntivos	བློ་དེ་འདྲ་ཆགས་པ་དང་བྲལ། Tal mente está libre de apego
V.	AGENTIVO-NOMINATIVO agentivo: གིས་ གྱིས་ ཀྱིས་ འིས་ ཡིས་ _ས་ nominativo: ninguna / ནི་
		སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན། El Buda enseñó el dharma
VI.	AGENTIVO-ACUSATIVO agentivo: གིས་ གྱིས་ ཀྱིས་ འིས་ ཡིས་ acusativo: སུ་ ར་ རུ་ དུ་ ན་ ལ་ ཏུ་
		ཁོས་གཟུགས་ལ་བལྟས། Él miró las formas
VII.	PROPÓSITO-NOMINATIVO propósito: སུ་ ར་ རུ་ དུ་ ན་ ལ་ ཏུ་ nominativo: ninguna / ནི་
		མྱུ་གུ་ལ་ཆུ་དགོས། Los brotes necesitan agua
VIII.	LOCATIVO-NOMINATIVO locativo: སུ་ ར་ རུ་ དུ་ ན་ ལ་ ཏུ་ nominativo: ninguna / ནི་
	8.1 verbos de posesión	དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཉོན་མོངས་མེད། Los arhats no tienen aflicciones
	8.2 uso atributivo	དེ་ལ་ཆོས་མངོན་རྟོགས་ཞེས་བརྗོད། Eso se llama una realización clara del dharma

←

Partículas especiales

Diccionarios

→